BAGUIO’S VOTER REGISTRATION ORDINANCE SUPORTADO NG COMELEC

July 5, 2025 Metro BLISTT

BAGUIO CITY

Sa gitna ng mababang voter registration sa sektor ng kabataan, ay nagpahayag ng todong suporta si Atty. Si John Paul Martin, ng Comelec- Baguio, sa isinusulong na Voter Education Ordinance na akda ni City Councilor Vladimir Cayabas. Sa ginanap na public consultation ng ordinansa noong Hunyo 25, na dinaluhan ng 128 barangay kagawad committee on education, school academe at mga stakeholder, na ginanap sa Venus Hotel, ang binigyan-diin ni Martin ang potensyal nito sa pagpapataas ng kamalayan at pag-udyok sa mga unang
beses na botante na lumahok sa proseso ng elektoral sa pamamagitan ng pagpaparehistro. Nagpahayag si Martin ng pagkaalarma sa napakababang rate ng pagpaparehistro sa mga
18-anyos na residente ng Baguio.

Iginuhit niya ang kanyang mga numero mula sa datos ng Philippine Statistics Authority (PSA) na nakatutok sa mga 18- anyos sa Baguio City. Nang icross- reference niya iyon sa dami ng 18-anyos na residente ng Baguio na nagparehistro para bumoto para sa 2025 national at local elections, nalaman niyang 9.5% lang sa kanila ang nakarehistro. Aniya, malaki ang
naiambag ng mahinang voter registration rate sa mga kabataan sa kakulangan ng mga opisyal ng Sangguniang Kabataan (SK) sa maraming barangay sa lungsod dahil walang sapat na rehistradong kabataan para kwalipikado sa mga posisyon sa SK.

Batay sa ulat noong 2024, 51 lamang sa 128 barangay ng lungsod ang may SK quorum habang 61 barangay ang may hindi kumpletong hanay ng SK officials at walang quorum, at 16 na barangay ang walang SK Chairperson o SK kagawad. Sinabi pa na ang posibleng suspensyon ng SK at barangay elections sa Disyembre 2025 ay magbibigay sa lungsod ng mas maraming oras para palakasin ang mga pagsisikap sa edukasyon ng mga botante, partikular na ang pag-target sa mga unang botante at kabataan. Gayunpaman, sa positibong tala, binanggit niya na 84% ng mga rehistradong botante sa lungsod ang bumoto noong nakaraang halalan, na nagpapahiwatig ng medyo mataas na voter turnout na nauugnay sa pinaigting na mga programa at kampanya na tumulong sa pagbibigay-alam at paghikayat sa mga mamamayan na lumahok sa mga halalan.

Bukod sa pagtuturo sa mga mamamayan tungkol sa kanilang karapatan sa pagboto, sinabi ni Martin na ang voter literacy ay gagabay din sa kanila sa pag-unawa sa mga naaangkop na sukatan para sa pagpili ng mga may kakayahang lider. “Kapag nakipagkasundo tayo sa mga minimum na kwalipikasyon sa pagboto ng mga kandidato, nanganganib tayong bawasan ang serbisyo publiko sa pinakamababang anyo nito. Ngunit kapag mas mataas ang layunin natin, bumubuti ang kalidad ng pamamahala at serbisyo publiko.” “Let’s make the right choices starting at the barangay level kasi dito natin unang nararamdaman ang gobyerno. After that comes the city, then the national level. Mag-focus tayo sa mga bagay na ramdam natin. Kasi kung hindi natin nararamdaman ang magandang serbisyo, nawawalan tayo ng gana,” pahayag pa ni Martin.

Layunin ng ordinansa ni Cayabas na naglalayong hikayatin ang mga first time voter, lalo na ang mga kabataan, sa kanilang karapatan sa pagboto, sa kahalagahan nito, at sa wastong paraan ng paggamit nito. Pinuri ni Martin si Cayabas sa pagpapanukala ng ordinansa, nangako na ang kanyang tanggapan ay handa na magbigay ng kinakailangang tulong para sa pagpapatupad nito. Ang pagsasabatas ng ordinansa ay makikita ang paglikha ng Voter Education and Empowerment Committee na binubuo ng isang kinatawan mula sa Baguio City Character Council, isang kinatawan mula sa Baguio City Peoples’ Council, isang kinatawan mula sa COMELEC – Baguio, at isang kinatawan mula sa Department of Education – Schools Division ng Baguio.

Kasama rin ang tatlong kinatawan mula sa akademya, tatlong kinatawan mula sa sektor ng relihiyon, ang Tagapangulo ng Committee on Education, Creativity, ICT, Culture, and Historical Research ng konseho ng lungsod, ang SK Federation President, at tatlong kinatawan mula sa mga organisasyon ng kabataan. Ang komite ay may tungkulin sa pamumuno sa mga inisyatibo sa pakikipagugnayan ng mga kabataan, pagoorganisa ng mga aktibidad sa edukasyon ng botante, pagtataguyod ng integrasyon ng edukasyon ng mga botante sa mga paaralan at barangay, tumulong sa pangangalap ng datos para sa mga programang may kaugnayan sa elektoral, at pagsasagawa ng iba pang mga tungkuling kinakailangan upang
maipatupad ang ordinansa. Ang panukalang ordinansa ay pumasa sa unang pagbasa at ngayon ay nakatakda na para sa karagdagang deliberasyon ng konseho ng lungsod.

Zaldy Comanda/ABN