Mahalaga at malakas na kaso natalo dahil wala sa oras…sayang

June 6, 2021 Editorial

Ang kaligiran ay naging at palaging magiging bahagi ng buhay ng sangkatauhan. Gusto man natin o hindi ay maaapektuhan tayo sa maraming pamamaraan kaya hindi katakataka na dumarami ang mga batas para proteksiyunan at pangalagaan ang kaligiran hindi lamang dito sa bansa kundi maging sa buong mundo. Importante ang mga batas sa proteksiyon ng kaligiran dahil may mahalaga itong epekto sa kalusugan ng tao, kapakanan ng mga tao at sa ekosistema.
Dahil sa importansiya ng proteksiyon sa kaligiran sa buhay ng tao ay inaasahan na kahit ang pinakamaliit nay unit ng gobyerno ng bawat estado ay may implementasyon ng polisiya kung ang pangangalaga sa kaligiran ang pag-uusapan.
Marami nang itinataguyod na mga batas ang Gobyerno ng Pilipinas para sa proteksiyon ng kaligiran hindi lamang upang sumunod sa international law kundi para na rin sa sariling kapakanan ng bansa. Andiyan ang mga pangunahing batas sa Pilipinas gaya ng:
1. Republic Act of 9003 Ecological Solid Waste Management Act of 2000 na sinisiguro ang proteksiyon ng pampublikong kalusugan at kaligiran sa pamamagitan ng tamang paghihiwalay at pagtatapon ng mga basura. 2. Republic Act 9275 Philippine Clean Water Act of 2004 na sinisiguro ang proteksiyon ng mga anyong tubog sa Pilipinas mula sa polusyon. 3. Republic Act 8749 Philippine Clean Air Act of 1999 na sinisiguro ang pagpapanatili ng malinis na hangin alinsunod sa pamantayan ng National Air Quality habang pinapaliit ang epekto nito sa ekonomiya ng bansa. 4. Republic Act of 6969 Toxic Substances, Hazardous, at Nuclear Waste Control Act of 1990 at iba pa.
Ang mga hamon sa kaligiran nga kinakaharap ng bawat isa, mga komunidad, mga pribadong kompanya at mga gobyerno ay marami at masalimuot. Karamihan ng mga gobyerno, kompanya at civil society organizations ay kinikilala na ngayon na ang mga isyu sa kaligiran ay magkakaugnay sa panlipunan, kultural at pang-ekonomiyang mga isyu.
Ang pagsusulong ng pag-unlad ng ekonomiya na ang pangangalaga sa kaligiran, kalusugan ng tao at sa kultura na nasa ayos na ay tila daang pasulong ng gobyerno subalit ang maraming dekada ng hindi wastong pamamahala sa kaligiran ay lumikha ng malalang mga isyu sa pamana. Ang malalaking mga hamon ay pagtitiyak kung paano linisin ang mga problema sa pamana, pagbabalik sa likas na yaman at makamit ang proteksiyon sa kaulusugang pantao at ekosistema sa kalusugan; at pagdisenyo ng mga istratehiya upang magawa ang pang-hinaharap na pag-unlad habang prinoprotektahan ang kaligiran, pinapanatili ang biodiversity, pangangalaga sa kalusugang pantao at pag-iingat sa kultural at panalipunang pamantayan.
Nagreresulta ito sa isang masalimuot na mga desisyon para sa gobyerno sa lahat ng antas, at isang balangkas na regulasyon na sumusuporta, gumagawa at nangyayari ay mahalaga. Kinakailangan din na lunikha ng administratibo at legal na istruktura na may kakayahang isagawa ang ekolohikal na naitataguyod at katanggap-tanggap sa lipunan na pag-unlad.
Isa sa napakahalaga ngayon na batas o ordinansa sa lungsod ay ang Environmental Code of Baguio City. Napatunayan na ang bisa ng batas na ito sa nakaraan ngunit may kahinaan din pala sa batas dahil maaaring mawala at maisantabi lamang ang isang malakas na kaso sa paglabag dito dahil lamang sa wala sa oras na pagpila ng reklamo, nasasayang ang kaso dahil lamang sa “prescription of crime”. Kung tutuusin ay maliit na bagay lamang na nakaligtaan o hindi nabigyan ng lubos na pansin.
Ang kaso lungsod ng Baguio laban sa Gateluck Corp. ay isang magandang halimbawa sa mga sususnod na problema…maging maagap na sa pagpipila ng reklamo gayundin, sana sa mga mahalagang kaso sa kaligiran ay makita rin ng mga nagpapanday ng batas na tila maigsi ang nasabing prescription period para sa klase ng mga asuntong ito.