PAGBUBUKAS NG LOAKAN AIRPORT SISIGLA ANG EKONOMIYA NGUNIT HANDA NA BA ITO?

October 15, 2022 Editorial

Inanunsiyo ni Mayor Benjamin Magalong na muling magbubukas ang Loakan Airport sa Disyembre tamang-tama sa panahon ng kapaskuhan para sa mga commercial flight dahil sa binibilisan na ng Philippine Airlines (PAL) at ng Civil Aviation Authority of the Philippines (CAAP) ang rehabilitasyon ng nasabing paliparan. Pinupulido na ngayon ng PAL at CAAP ang operasyon ng mga domestic trip mula Lungsod ng Baguio papunta sa Lungsod ng Cebu at bise bersa sa isang tourism council na ginanap kamakailan.

Sinabi ni Mayor Magalong na ang magandang kaganapang ito sa pagtutulungan ng Lungsod, CAAP, DOTr, PAL at Cebu Pacific ay magpapalakas sa industriya ng turismo ng lungsod at muling ibalik ang sigla nito. Matatandaan na noong 2009 ay isinara ang Loakan Airport sa commercial na operasyon dahil sa napaulat na kahirapan sa paglapag ng mga eroplano sa panahon ng masamang kondisyon ng panahon subalit nanatiling bukas para sa chartered at military flights. Subalit lumabas din na inabandona ng mga airline companies na nagseserbisyo ng Baguio-Manila-Baguio na ruta sa kadahilanang pangkaligtasan, mahal na pamasahe, at isyu sa hindi okupadong mga upuan na naging dahilan ng kanilang pagkalugi sa
operasyon.

Ang agad na pagbubukas ng Loakan Airport para sa domestic flights ay makakatulong na akitin ang mga high-end na turista na bumisita sa lungsod na gusting umiwas sa malalang trapiko sa Metro Manila makarating lamang sa Baguio at pasiglahin ang pag-unlad ng industriya ng turismo ng lungsod. Gayundin gawing pintuang-daan ang lungsod tungo sa Cordillera. Karagdagang mga isyu at alalahanin na kinakaharap ng operasyon ng plaiparan ay ang mga taong dumaraan, mga sasakyan at hayop na nasa mismong gitna ng runway, kawalan ng access road na lubos na magsasara sa runway sa mga tao at sasakyan.

Siniguro naman ni Mayor Magalong na hindi na papayagan ang mga tao at sasakyan na tatawid sa tarmak sa oras na mag-operate na ang paliparan at tatanggalin ang mga natukoy na mga istrukturang nakakahadlang at nasa 150-meter buffer zone- isang malaking responsibilidad (ang demolition) ngunit kailangan daw maintindihan na para rin ito sa pagbawi ng ekonomiya ng lungsod.

Napakalaki ng ginampanang papel ng Loakan airport na nagsilbing bagsakan ng mga relief good at rescuers na tumulong sa lungsod matapos ang mapaminsalang lindol noong Hulyo 16,1990 nang ang lahat ng daan patungo sa lungsod ay sarado dahil sa maraming pagguho ng lupa. Ang Loakan airport ay isa sa mga paliparan sa bansa na may pinakamaigsing runway na may kabuuang haba na 1.6 kilometro lamang na sapat na magsilbi para sa maliliit na sasakyang panghimpapawid.

Nahadlangan din ng nakaraang administrasyon ang pagsasara ng Loakan airport at ang panukalang gawin
itong expansion area ng Philipine Economic Zone Authority (PEZA), na kung nagkataon ay mapgkakaitan ang lungsod ng access sa mga flight papasok at palabas ng lungsod at ang pagkakataon na hikayatin ang high-end na mga turista na bumisita sa Baguio. Malaki ang pag-asa na sa muling pagbubukas ng paliparan para sa commercial na operasyon ay mas maraming airlines ang mamumuhunan para sa mas maraming biyahe papunta at mula sa Lungsod ng Baguio na kalauna’y pagbawi sa ekonomiya ng lungsod.

Subalit ang pagbuhos ng malaking pera para sa rehabilitasyon at pagpapaganda sa paliparan ay tila masasayang din dahil sa patuloy at lumalalang kondisyon ng panahon, kung saan tila wala ng pinipiling (siklo) ito kung sumalanta. Isa pa, parang kulang ang lungsod sa mga pang-akit na destinasyon na hindi kagaya noon na mayroon tayong Pines Hotel at Hyatt na malimit puntahan ng mga malalaki at mayayamang tao.

Hindi natin sinasabing tuluyang balewalain ang Loakan airport kundi hindi kaya mas mabuting humanap na ngayon ng mas angkop at mas magandang lugar para sa isang mas malaking paliparan imbes na gastusan ng napakalaking halaga ang Loakan? Mananatili ang Loakan airport bilang isang alternatibong paliparan ngunit mas kailangan na natin magkaroon ng mas malaki, mahaba at modern at ligtas na paliparan para sa hinaharap na maaaring maging mas malawak ang oprerasyon. Para sa lokal namang bisita ay makakaakit pa tayo kung magkaroon tayo ng magagara at modernong bus na
magserserbisyo sa kanila.