“Walking Time Bombs”, dumarami na

May 7, 2017 Editorial

Sa ika-walong taon na ay ipinagdiriwang natin sa buwan ng Mayo ang “Hypertension Awareness Month” na inilunsad ng Department of Health dahil sa nakakaalarmang pagtaas ng bilang mga Pilipinong mataas ang presyon na isa sa pinakamatinding dahilan ng dagliang pagkamatay.
Hinihikayat ng DOH ang lahat na makibahagi sa programa nito na ma-screen ang blood pressure (BP) ng may 1.7 milyon may edad 18 pataas na hindi pa sumailalim sa blood pressure examination sa mga nakalipas na taon sa buong buwan ng Mayo bilang bahagi ng Hypertension Awareness Month.
Ayon sa DOH ay nananatiling nangungunang sanhi ng pagkakasakit at pangunahing dahilan ng maagang pagkamatay sa bansa na may naitatalang 200,000 kamatayan na iniuugnay direkta man o hindi sa high blood pressure.
Isa sa apat o limang Pilipino o mahigit kalahati ng 12 milyong Pilipino na may hypertension ay hindi alam ang kanilang kondisyon at marami ang walang kamalay-malay na isa na silang “walking time bombs” dahil sa anumang oras ay sasabog ito. Tinagurian din ang high blood pressure na “silent killer” dahil minsan ay walang sintomas ito na lumalaking problema sa kalusugan sa Southeast Asia.
Ang panganib na maaaring makuha ng isang tao sa anumang oras ay ang pagkakaroon ng komplikasyon gaya ng massive stroke, heart attack, heart failure, at kidney failure. Ang klase ng pamumuhay kabilang ang pisikal na aktibidad, klase ng kinakain, at mga bisyo ay napakalaki ang ambag sa pagkakaroon ng hypertension.
Ang obesity o masyadong mataba sa mga Pilipino ay pinakamataas sa Cordillera Administrative region (CAR) dahil na rin sa maraming nakakain at klase ng pamumuhay dito ayon sa National Nutrition Council (NNC). Kumukonsumo ang mga taga-Cordillera ng 940 gramo kada araw sa national average food intake na 844 gramo ayon pa rin sa NNC. Ang mga non-communicable disease o hindi nakakahawang sakit gaya ng hypertension at diabetes ay mataas sa CAR dahil sa mataas na antas ng katabaan.
Hinihikayat din ng DOH ang publiko na magpa-screen sa hypertension at iba pang hindi nakakahawang sakit gaya ng diabetes sa mga rural health units, health centers, barangay health stations at ibang health care facilities sa buwan ng Mayo. Ang paghadlang at pag-agap ang pangunahin pa ring pagkontrol sa hypertension o alta presyon gaya ng pagtigil sa paninigarilyo at pag-inom ng alak, ehersisiyo at malusog na pagpili sa pagkain na mataas sa fiber at mababang taba, asukal at asin.
Mayroon ding klase ng pagtaas ng blood pressure gaya ng reactive hypertension na dulot ng pagtugon ng katawan sa stimulant o stress. Ang normal na blood pressure ay 120/80 at maaaring tumaas sa 140/80 depende sa Gawain ngunit kung tumugon ang katawan sa stress ay maaari itong umabot sa 160/80 o higit pa.
Ugaliing magkaroon ng regular na check-up sa doctor at kailangang alamin ang inyong blood pressure bago maging huli ang lahat. Pmcjr.